Cyberiada. Siedem wypraw Trurla i Klapaucjusza – Wyprawa pierwsza czyli pułapka Gargancjana

Stanisław Lem, jeden z pięciu – obok Conrada, Gombrowicza, Schulza i Różewicza – najwybitniejszych pisarzy polskich XX wieku, potrafił mówić wszystkimi językami i gatunkami literackimi współczesnego świata. „Pułapka Gargancjana”, metaforyczna powiastka w duchu oświeceniowym, na której kładą się cieniem i orwellowska antyutopia, i wolterowski humor i totalitarna przeszłość ubiegłego stulecia. Ta krótka opowieść – z przeszłości lub przyszłości – gdy obowiązującą będzie mitologia robotów, nagle staje się przerażająco aktualna. Tak jak aktualny jest Lem. Cokolwiek nie wymyślimy, już zostało przez niego wymyślone. Każda z podróży Trurla i Klapaucjusza, oparta na zdawałoby się prostym koncepcie, dlatego jest właśnie uniwersalną, pełną humanizmu historią.

Paweł Chmielewski